تعداد آیتم: ۰
جمع کل: ۰ ریـال
تخفیف: ۰ ریـال
مبلغ قابل پرداخت: ۰ ریـال
» خرید نهایی
11:3   سه شنبه 29 اسفند 1402
کاربر گرامی ، خوش آمدید...  (ثبت نام كاربر  |  ورود به سايت)
Enter Title

 

روشهای مختلف ضد بید کردن قالی

 


بید سوسک قالی و سایر حشرات که نوزاد و یا خود آ نها از پشم تغذیه می کنند یکی از آ فت های عمده قالی ا یران را همیشه تشکیل می دهند . ضرر و زیان عمده که هر سال از این راه متوجه صاحبا ن قا لی می شود بسیار زیا د است . در بسیاری ا ز نقاط ایران مانند مازندران و نواحی گیلان بواسطه این افت عمده نگهداری قا لی دارای ضرر و زیا ن حتمی است
تعداد زیادی از قالی های نفیس ایران توسط همین آفت از بین رفته اند و غا لباّ بوا سطه خطر بید زدگی نگهدا ری قا لی ا یران در موزه های عالم باعث ا شکال و نگرا نی عمیق صاحبان این قالی ها است
.متاسفانه آمار صحیحی از خساراتی که هر سال از این راه متوجه صاحبان قالی می شود در دست نیست و تا کنون نیز هیچ کوششی برای جلو گیری از این آ فت بعمل نیامده است .بارها نگارنده مشاهده کرده است که قا لی های بسیار نفیسی از امریکا و اروپا برای رفو و تعمیر به ایران عودت داده شده اند در حالیکه قبل از با فت و یا صدور آ نها به سهولت می توان این قالی ها را ضد بید کرد
پیشرفتها یی که دراین زمینه برای ا ز بین بردن این آ فت بعمل آمده است وا قعاّ در خور توجه بوده و حیرت ا نگیز است و هر سال نیز مواد تعاونی تازه ای از این نوع از طرف کارخانه های عظیم سازنده رنگ و مواد تعاونی به بازار فرستاده می شود


.در سال ۱۹۶۷ نیز به منظور مطالعه برای جلوگیری از خسارات ناشی از انواع بید و سایر حشراتی که برای قالی مضر هستند مدتی د آ زما یشگاه های سا زنده رنگ و موا د تعاونی مطالعه گردید ، خوشبختانه نتایجی که به دست آمد بسیار جالب و برای قا لیبا فا ن در خوراهمیت است .معمولاّ این مواد کمکی دو دسته هستند ، دسته ای که وجود آنها باعث ناراحتی بید شده و پشم را برای حیوان غیر ماکول مینماید . دسته دوم آنهایی هستند که بید پس از خوردن آن از بین می رود
برای شناسایی هر یک از این دو دسته بایستی به کاتالوگ و نشریات شرکتهای سازنده این مواد مراجعه نمود
این مواد بسته به نوع هر کدام میتوان به صورت جداگانه ای و یا در هر یک از مراحل شستشو سفید گری و یا رنگرزی پشم با روشهای یک حمامه و یا دو حمامه بخوبی بکار برد . در اینجا طریقه استفاده از چند نوع مواد ضد بید را که در بازارهای ایران می توان یافت شرح داده می شود . ایولان - یو - ۳۳ ، EULAN -U - ۳۳
این ماده دارای ثبات کافی در برابر شستشو و سایر عملیات رنگرزی و سفید گری است . ترکیبات شیمیای آن از مشتقات سولفونامیدهای حلقوی و آنیوتیک میباشد . رنگ ظاهری آن قهوه ای کمرنگ و به صورت مایع و وزن مخصوصآن ۱/۲می باشد . این ماده قابل حل در اب بوده و به هر نسبتی می توان با اب مخلوط نمود و بکار برد .ایولان - یو - ۳۳ در برابر ابهای سخت و مواد اکسید کننده و احیاء کننده مقاوم می باشد و به این ترتیب برای غالب کارگاه های قالی که دارای آبهای سخت هستند قابل توجه می باشد .این ماده به صورت غلیظ در برابر اسید رسوب می کند ولی در حمام رنگهای اسیده می توان آنرا به خوبی به کار برد
کافی است که ابتدا آنرا رقیق و سپس به حمام رنگ اضافه نمود . این ماده در برابر مواد کمکی نان ایولیک که برای یکنواختی جذب شدن رنگ بحمام اضافه میکنند مقاوم بوده و خواص خود را به خوبی حفظ می کند . ایولان - یو - ۳۳ ماده بسیار مقاومی در برابر انواع پروانه بید و سوسک های قالی و سوسک های پوست می باشد .
قدرت یکنواختی و تمایل به جذب
قدرت یکنواختی ایولان - یو -۳۳ بسیار زیاد است ، حتی اگر مدت سی دقیقه حمام در حال جوش باشد این خاصیت خود را از دست نمیدهد وقتی ایولان به حمام رنگ اضافه می گردد تقریبا تمام آن جذب الیاف پشم می گردد.ایولان تمایلی نسبت به جذب شدن در سایر الیاف را از خود نشان نمی دهد والبته این مساله برای تکمیل قالی، تولید اشکال نمی کند چون معمولا در قالی های ایران فقط برای پرز و خواب فرش از پشم استفاده می شود. ایولان -یو - ۳۳ را میتوان پس از عملیات رنگرزی نیز در حرارت های مختلف به کار برد . بهترین درجه حرارت برای آن ۳۵ تا ۴۰ درجه ی سانتیگراد است . تجربه نشان داده است که بهترین سبات در برابر شستشو در این درجه حرارت به دست می آید .
روش کاربرد ایولان - یو- ۳۳
الف : در حمام رنگ
پس از آنکه ایولان را به اندازه ی کافی رقیق کردند به حمامی که در آن رنگ و اسید است داخل می کنند و رنگرزی را به صورت معمول ادامه می دهند و در مورد رنگهای طبیعی و رنگهای دندانه ای که احتیاج به عمل دندانه دادن پشم است بهتر است که عمل تکمیلی ضد بید در حمام دندانه انجام گیرد . در مورد نیل و سایر رنگهای خمی نیز از ایولان -یو - ۳۳ می توان به خوبه استفاده نمود ولی بواسطه ی قلیائی بودن محیط تمایل آن نسبت به جذب شدن کم است وباید مقدار آن در حمام افزود تا رمق کشی آن به مقدار مناسبی بالا رود.
ب : عمل ضد بید کردن پس از رنگرزی .
این را یکی از روشهای بسیار خوب برای ضد بید کردن پشم با ایولان است ، پس از عمل رنگرزی در موقع شستشو می توان ایوان - یو - ۳۳ را به کار برد . ابتدا آن را در پنج تا ده قسمت آب سرد رقیق کرده و به حمام شستشو داخل میکنند . مدت ده دقیقه در حرارت ۳۵ تا ۴۰ درجه خامه پشم را در آن گردش داده و سپس نسبت به وزن کالا یک درصد اسید استیک ۶۰ درصد را که قبلا رقیق کرده اند به حمام اضافه می کنند . مجددا مدت۱۵ دقیقه خامه ی پشم را در حمام گردش می دهند . در مورد پشم هایی که عمل خار گیری در مورد آن ها انجام شده است بایستی ابتدا با کمی آمونیاک عکس العمل اسیدی آنها را خنثی نمود و درجه ی اسیدیته ی آن را به ۷ رساند . درغیر این صورت اسید باقیمانده در الیاف باعث زبری بیش از اندازه ی الیاف پشم می گردد
ج : عمل ضد بید کردن در ماشین های شستشوی پشم
این حالت برای مقادیر زیاد پشم که بخواهند ضد بید کنند بسیار مقرون به صرفه خواهد بود بهترین طریقه در مورد ماشینهای شستشو ان است که ایولان را به آخری حمام شستشو اضافه کنند . اضافه کردن ایولان بایستی مکرر و تدریجی و یکنواخت باشد . در این حالت درجه حرارت که ۴۰ درجه کمتر باشد و همچنین PH حمام در کلیه ی مراحل شستشو باید مورد دقت کامل قرار گیرد چون ممکن است بوسیله ی الیاف پشم مقداری از قلیایی سایر حمام های شستشو به حمام آخر منتقل گردد و تمایل جذب شدن ایولان را کاهش دهد . اگرPHحمام از حد تجاوز کند در این صورت به حمام کمی اسید استیک که قبلا به خوبی رقیق شده است اضافه می نماید تا حمام کاملا خنثی شود
به منظور اطمینان از اینکه مقدار ایولان در حمام به اندازه کافی است و همچنین به صورت یکنواخت جذب الیاف پشم می گردد بایستی انرا در حمام کاملا کنترل نمود . مقدار ایولان مورد نیاز در حمام به اندازه زیر است :
برای شروع حمام : ۱ گرم در لیتر
برای مقداری که بایستی به تدریج اضافه نمود ۹/۰ نسبت به وزن پشم .
مثال : اگر ۱۰۰۰ کیلو پشم بایستی که شسته و ضد بید گردد و راندمان ماشین در هر ساعت ۲۰۰ کیلو گرم و حجم حمام ۲۰۰۰ لیتر باشد مقادیر مورد احتیاج ایولان در مراحل مختلف به صورت زیر خواهد بود .
مقدار اولیه ایولان - ۱ گرم در لیتر - مساوی ۲کیلو گرم
مقدار اضافه کردن تدریجی ایولان ۹/۰ از ۱۰۰۰ کیلو پشم مساوی ۹ کیلو گرم برای اضافه کردن تقریبی ایولان میتواند چنین حساب نمود که اگر ۲۰۰ کیلو گرم پشم در هر ساعت از ماشین عبور کند مقدار لازم ایولان ۱/۸ کیلو گرم است که با ۲۰ لیتر آب رقیق نموده و هر سه دقیقه یک لیتر از این محلول را به حمام اضافه می کنیم .بایستی به خاطر داشت که جون ماشینهای شستشوی پشم مختلف و دارای ابعاد و گنجایش متفاوتی هستند بنابراین نمی توان مقادیر و روش فوق را برای همه ماشینها و روشهای کار کافی دانست ، لذا هر کارخانه پشم شویی در اثر آزمایش و تجربه بهترین راه را برای خود باید انتخاب کند . ایولان - دبلیو آ - جدید
EULAN - WA - NEW
ثبات این ماده تعاونی جدید به اندازه ایولان - یو- ۳۳ نیست ولی کاربرد آن ساده تر می باشد . ایولان- دبلیو - آ از ترکیبات سولفانیلید و آنتیونیک است . در بازار به صورت مایع دارای رنگ قهوهای روشن و وزن مخصوص ان ۱۵/۱ می باشد .این ترکیب قابل حل در آب بوده و به هر اندازه آب می توان آنرا رقیق نمود . مقاومت آن در برابر آبهای سخت کروم - مواد احیا ء کننده و مواد اکسید کننده خوب می باشد . با مواد آنیونیک و نان انیونیک هماهنگی داشته ولی مواد تعاونی کاتیونیک در روی آن اثر می گذارد . ایولان - دبلیو - آ را در حمامهایی که مواد تعاونی آلبومیندار در آن وجود دارد می توتن به کار برد . درجه حرارت حمام نبایستی از ۴۰ درجه پایین تر بیاید در غیر این صورت این ماده حالت تیرگی و رسوب پیدا میکند . در عمل مشاهده شده است که عمل رنگ بری بر روی خامه عمل شده با این ماده تعاونی تاثیری در مقدار جذب آن نداشته است و نمی توان آنرا از الیاف جدا کرد در مورد مقدار زیاد مواد تعاونی نان آنیونیک که به کنظور یکنوا ختی و یا کم کردن زمینه رنگ به حمام اضا فه می گردد پس از عملیات رنگ زدایی با یستی مقدار ۳/۰ تا ۵/۱ درصد ایولان - دبلیو - آ نسبت به وزن پشم به حمام اضافه گردد
تمایل نسبت به جذب شدن در الیاف :
در حمام های تکمیل بعد از رنگرزی می توان از هر درجه حرارتی استفاده نمود . بهترین درجه حرارت برای جذب این ماده بین ۳۵ تا ۴۰ درجه سانتیگراد است .در حمام های رنگرزی همراه با کلیه رنگهای قالی می توان ایولان - دیلیو - آ را استفاده نمود . تمایل به جذب در لیف در حمام های رنگ در این ماده بسیار خوب است . حجمهای مختلف محلول حمام در جذب شدن ایولان - دبلیو - آ کاملا متفاوت و متغیر است .روشهای ضد بید کردن با ایولا - دبلیو - آ:
الف - پس از رنگرزی : در این حالت می توان عمل ضد بید کردن را توام با شستشوی ساده و یا با صابون و دیترجنت انجام داد . درجه حرارت در این حالت بین ۳۵ تا ۴۰ درجه و درجه حجم آب حمام ۲۰:۱ می باشد . در این حالت ایولان - دبلیو - آ را با ۵ تا ۱۰ برابر وزن خودش آب رقیق کرده و به حمام خنثی اضافه می کنند . مدت ۱۰ دقیقه کالا را در حمام گردش داده و سپس نسبت به وزن کالا یک درصد از اسید استیک ۶۰ درصد به منظور رمق کشی کامل به حمام اضافه می کنند و مدت ۱۵ دقیقه در این حالت عمل نموده و بدون شستشوی مجدد ، کالا را خشک می کنند . در مورد پشمهای خار گیری شده به منظور بر طرف نمودن اثر اسید همانگونه که در مورد ایولان - یو - ۳۳ گفته شد عمل می کنند
ب : در حمام رنگ
ایتدا ایولان - دبلیو - آ را رقیق کرده و قبل از آنکه اسید را به حمام ریخته باشند وارد در حمام می کنند ، پس از آن اسید و کالا را وارد محلول نموده و رنگرزی را در حالت معمولی ادامه می دهند . در مورد رنگهای دندانه و رنگهای طبیعی بهتر ایت عمل ضد بید کردن و دندانه دادن توام در یک حمام انجام شود و در مورد روشهای رنگ و دندانه توام نیز می توان ایولان - دبلیو - آ را مصابق روشی که گفته شد بدونه هیچگونه ناراحتی وارد حمام رنگ نمود .
ج : عمل ضد بید کردن در ماشینهای شستشو بصورت مداوم این روش در مورد ضد بید کردن قالی روش بسیار موثری است و همچنیین در مورد الیاف رشته نشده و کلاف برای تولیدهای زیاد بسیار مقرون به صرفه است .
بهتر است عمل ضد بید کردن در آخر حمام شستشو انجام گرفته و پس از آن دیگر الیاف عمل شده شسته نشود . درجه حرارت حمام ۳۵ تا ۴۰ درجه می باشد مقدار مورد احتیاج برای هزار کیلو پشم به قرار زیر است :
برای شروع حمام-/۰ گرم در لیتر
مقداری که بایستی اضافه گردد۷۰/۰گرم به وزن کالا
بنا براین اگر ۱۰۰۰ کیلو پشم بایستی شسته و ضد بید گردد و راندمان ماشین در هر ساعت ۲۰۰ کیلو گرم و گنجایش حملم ۲۰۰۰ لیتر باشد مقدار ایولان مورد احتیاج عبارت خواهد بود از :
۱- برای شروع حمام۷/۰ گرم در لیتر مساوی ۴/۱ کیلو گرم ایولان - دبلیو - آ .
۲- مقداری که بایستی اضافه گردد ۰۷/۰گرم در ۱۰۰۰ کیلو گرو مساوی هفت کیلو گرم ایولان - دبلیو - ا
می توان مقدار ۴/۱ کیلو گرم از ماده تعاونی را در ۲۰ لیتر آب حل نمود هر سه دقیقه معادل یک لیتر به حمام اضافه نمود .روش گفته شده بالا بیشتر برای الیاف رشته نشده پشم است . در مورد الیاف رشته شده و همچنین ماشین آلات مختلف شستشوی پشم بایستی به تجربه و آزمایشهای زیاد متکی بود . عمل ضد بید کردن قالیهای تمام شده
عمل ضد بید کردن قالی پس از بافته شدن اکنون در ایران اهمیت بسیاری یافته است . تعداد بیشماری قالی های گران قیمت در ایران بافته می شود که دائما در معرض بید خوردگی قرار دارند و صاحبان آنها مایلند که قالیهای خود را به نحو موثری در برابر پروانه و سوسک قالی مقاوم کنند . و همچنین در در شهرستانهای شمالی ایران بواسطه اب و هوای مساعد برای پرورش انواع حشرات با ایولا -دبلیو - آ قالیهای تمام شده را به دو صورت ضد بید می نمایند :
۱- ضد بید کردن توام با شستشوی سطحی قالی
در این مورد قالی را در محلول ۵ گرم در لیتر ایولان که ۲۵ تا۳۰ درجه گرم شده است شستشو می دهند ، پس از شستشوی قالی آنرا در ماشین آبگیر سانتریفوژ وارد کرده تا آب آن خارج گردد و یا چنانچه در قالی شویی های ایران مرسوماست آب آنرا با بیلچه های مخصوص خارج می کنند ، این عمل را چند بار تکرار کرده وتا اینکه پرزهای قالی کاملا محلول ایولان را جذب نماید ، پس از عمل ضد بید کردن از شستشوی مجدد قالی خوداری کرده و آنرا خشک می کنند
۲- ضد بید کردن قالی توام با شستشوی با کف صابون
این شستشو را نیمه خشکشویی نیز می نامند . در هر لیتر کف صابون حدود ۱۰ گرم ایولان وارد کرده و به صورت معمولی قالی را با آن شستشو میدهند . عمل ضد بید کردن قالی را بایستی به منظور اطمینان هر چند یال یکبار تکرار نمود .
می تین اف اف
MITIN - FF (گایگی )
می تین به صورت پودر سفید رنگ بدونه بو می باشد. اگر در آب مقطر آنرا حل نمایند عکس العمل آنیونیک دارد .حلالیت این ماده در آب بسیار خوب است . در ۴۰ تا ۵۰ برابر مزن خودش آب حل میگردد . اگر در آ ب یا حمام رنگ الکترولیت یا سولفات سدیوم و یا کلرو سدیم وجود داشته باشد از حلالیت آن کم می گردد .می تین در برابر شستشو و نور بسیار با ثبات است و ماده مقاوم بسیار خوبی برای ضد بیدکردن انواع بیدها خورنده کراتین و یا سوسک قالی می باشد . این ماده را برای ضد بید کردن پر ، موی بز و اسب و همچنین انواع پوست ها نیز می توان به خوبی به کار برد . درجه رمق کشی می تین - اف اف در حمام بسیار زیاد ایت و حداکثر رمق کشی آن در ۵۰درجه حرارت مدت ۳۰ دقیقه می باشد
یکنواختی می تین - اف اف
به منظور به دست آوردن یکنواختی کامل می تین در روی الیاف پشم همان احتیاط هایی که در مورد رنگهای اسیدی انجام میگیرد در این مورد نیز بایستی منظور گردد . اگر می تین به صورت جداگانه در حمام بکار برده شود حداکثر درجه حمام از۴۰ درجه سانتیگراد نبایستی تجاوز کند و اگر می تین - اف اف را در روی قالی دواشور شده و یا پشم کلرینه شده بکار ببرند در این صورت درجه حرارت بایستی از۲۰ تا ۲۵ درجه سانتیگراد تجاوز نکند .حرارت ۴۵ درجه برای تثبیت می تین در داخل الیاف کافی نیست

 



به منظور ازدیاد ثبات آن در برابر شستشو بایستی درجه حرارت حمام حداقل ۶۰ درجه باشد و اگر درجه حرارت حمام حدود ۱۰۰ درجه و یا حالت جوش باشد ثبات می تین - اف اف در برابر رنگهای میلینگ بسیار عالی خواهد بود .ثبات می تین در برابر نور نیز بسیار عالی است و وقتی در برابر نور قرار می گیرد تجزیه نشده و تغییر رنگ نمی دهد ، همچنین وجود این ماده در پشمهای رنگ شده باعث ضعف و یا تجزیه آنها نمی گردد
می تین - اف اف را با بیشتر رنگها و مواد تعاونی که در رنگرزی و تکمیل پشم استفاده می شود بدون ضرر می توان بکار برد ، ولی به هر حال بهتر است که به نکات زیر هم توجه کامل شود
مواد تعاونی که آنیونیک هستند تا ۵/۰گرم در لیتر در حمام میتوان به خوبی به کار برد و اگر وجود آنها در حمام بیشتر از این مقدار است بهتر است که مقدار می تین را تا ۲/۱ درصد افزایش داد .وجود مواد کاتونیک در حمام باعث رسوب زیاد می تین - اف اف می شود و بایستی از به کار بردن آنها در حمامی که از می تین استفاده می گردد اجتناب نمود . مواد تعاونی نان آنیونیک در حالت جوش اگر بیش از نیم گرم در لیتردر حمام رنگ وجود داشته باشد نمی توان از وجود می تین در حمام رنگ استفاده نمود . اگر از روش دو حمامی استفاده می گردد قبل از اینکه پشم وارد وارد محلول می تین شود بهتر است که آنرابه خوبی شستشو داده و سپس خامه را ضد بید نمود .مواد تعاونی که حاوی پیریدین و یا مشتقات آن هستند باعث رسوب می تین در حمام می گردند و همچنین مشتقات پروتئین که زیادتر از یک گرم در لیتر در حمام وجود داشته باشند باعث رسوب آن در محلول می گردند و بایستی از به کار بردن آنها خوداری شود .
طریقه بکار بردن می تین در روی خامه قالی قبل از رنگرزی
می تین - اف اف ----------۱ درصد
درجه حرارت ----------۶۰ تا ۱۰۵ درجه سانتیگراد
PH حمام ---------- کمتر از ۵/۶درجه
زمان عمل ----------۳۰ دقیقه
مقدار می تین در صورتی که نبایستی مقاوم در برابر سوسک خز و قالی باشد ۷۵/۰کافی است ولی اگر پس از عمل کردن با می تین بایستی عملیات می تین و یا شستشو های زیاد در روی آن انجام داد این مقدار ۵/۱ در صد تغییر می کند
طریقه بکار بردن می تین - اف اف همراه با رنگ
می تین - اف اف ----------۱ درصد
PH حمام ----------کمتر از ۵/۶
درجه حرارت ---------- بالاتر از ۶۰ درجه منوط به روش رنگرزی
در مورد ضد بیدکردن همراه با رنگرزی قبل از وارد کردن هر گونه رنگ و مواد تعاونی ابتدا می تین را در ۱۰ تا ۲۰ برابر وزن خودش آب حل کرده ، به حمام رنگ در درجه حرارت ۳۰ درجه اضافه می نماییم ، پس از مدتی که حمام را به خوبی به هم می زنیم آنگاه رنگ و سایر مواد تعاونی را به حمام اضافه نموده و مانند روشهای رنگرزی عمل می نماییو .
روش ضد بید کردن با می تین - اف اف پس از رنگرزی
می تین - اف اف ----------۱ درصد
PH حمام ---------- ۴ تا ۵
درجه حرارت ----------۶۰ تا ۹۰ درجه سانتیگراد
مدت زمان عمل ----------۳۰ دقیقه
ابتدا محلول می تین را به حمام در حرارت ۳۰ تا ۴۰ درجه سانتیگراد اضافه کرده مدت پنج دقیقه بهم می زنیم و سپس ۲ درصد اسید فرمیک ۸۵ درصد یا ۳ درصد اسید استیک ۸۰ درصد به آن اضافه می نماییم ، پس از ۳۰ دقیقه حمام را سرد نموده و به صورت معمول عمل می کنیم.

منبع : اتحادیه فرش دستباف ایران در ژاپن

 




تمامي حقوق اين سايت متعلق به تابلو فرش پرند مي باشد
طراحي سايت و بهينه سازي سايت توسط پورتال فراتک